دیه چقدر است؟
بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران و قوه قضائیه میزان دیه «یک انسان کامل» در اجرای ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۹۲ و با توجه به بررسی‌های به عمل آمده قیمت دیه کامل در ماه‌های غیرحرام از ابتدای سال ۱۳۹۳، مبلغ یک میلیارد و پانصد میلیون ریال تعیین گردیده است.
مو: ۰۰۰/۰۰۰ /۱۵۰تومان
خب شاید اینطور به نظرتان برسد که مو کم ارزش‌ترین بخش بدن باید باشد و توی دعوا هر چقدر که دلتان خواست می‌توانید گیس و گیس کشی کنید ولی قانون مجازات اسلامی اینطور نیست. در قانون آمده است که اگر در نزاعی موی سر یا صورت مردی به طور کامل از بین برود و دیگر نروید، فرد خاطی باید دیه کامل بپردازد (۱۵۰ میلیون تومان) و اگر موی مرد مجددا بروید نسبت به موی سر ضامن ارش است (ارش مقدار دیه تعیین نشده را می‌گویند که معمولا قاضی آنرا مشخص می‌کند) و اگر رویش مجدد در خصوص ریش مرد باشد فرد باید یک سوم دیه کامل را بپردازد. (۵۰ میلیون تومان).
چشم: ۰۰۰/۰۰۰ /۷۵تومان
چشم‌ها هم جزو اعضای بسیار مهم بدن هستند. در قانون آمده است اگر در نزاع یا درگیری دو چشم سالم از بین برود باید دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) پرداخت شود و اگر یک چشم به تنهایی آسیب ببیند باید نصف دیه (۷۵ میلیون تومان) پرداخت شود. باید بگوییم تمام چشم‌هایی که بینایی دارند در این حکم یکسان هستند حتی اگر از لحاظ ضعف و بیماری و شب‌کوری و لوچ بودن با یکدیگر فرق داشته باشند. گاهی اوقات در نزاعی ممکن است پلک فرد آسیب ببیند در این صورت دیه مجموع چهار پلک دو چشم دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) خواهد بود و دیه پلک‌های بالا یک سوم دیه کامل (۵۰میلیون تومان) و دیه پلک‌های پائین نصف دیه کامل (۷۵ میلیون تومان) است.
دنده و ترقوه: ۰۰۰ /750 /3تومان
در ماده ۶۵۳ آمده که دیه شکستن هر یک از دنده‌های محیط به قلب که از آن حفاظت می‌کند، یک چهلم دیه کامل (سه میلیون و هفتصد و پنجاه) و دیه شکستن هر یک از دنده‌های دیگر، یک صدم دیه کامل (یک میلیون و پانصد هزار تومان) می‌باشد. البته یک تبصره هم وجود دارد، آنهم اینکه کندن دنده موجب ارش است. بر اساس ماده ۶۵۵ قطع و از بین بردن دو استخوان ترقوه، موجب دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) و هر کدام از آن‌ها موجب نصف دیه کامل (۷۵میلیون تومان) است.
دست و پا: ۰۰۰/۰۰۰ /۷۵تومان
قطع کردن و یا از بین بردن هر یک از دست‌ها از مفصل مچ به شرط آنکه دارای انگشتان کامل باشد، موجب نصف دیه کامل است (۷۵میلیون تومان) خواه شخص مصدوم دو دست داشته باشد، خواه یک دست. طبق ماده ۶۳۶ قطع تمام انگشتان یک دست از انتهای انگشتان یا تا مچ، موجب نصب دیه کامل (۷۵میلیون تومان) است. قطع دست اصلی کسی که از مچ یا آرنج یا شانه دارای دو دست است، موجب نصف دیه کامل (۷۵میلیون تومان) و قطع دست زائد موجب ارش است. تشخیص دست اصلی و زائد بر عهده کار‌شناس مورد وثوق است. بر اساس ماده ۶۴۱ دیه هر یک از انگشتان اصلی دست، یک دهم دیه کامل (۱۵ میلیون تومان) است. بریدن یا از بین بردن هر بند انگشت غیر شست، موجب یک سوم دیه آن انگشت (۵میلیون تومان) است. در ضمن احکامی که در دیه دست و انگشتان آن
گوش:۰۰۰/۰۰۰ /۲۵تومان
طبق ماده ۶۰۰ از بین بردن دو لاله گوش دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) دارد و از بین بردن هر یک از آن‌ها نصف دیه کامل (۷۵ میلیون تومان) را شامل می‌شود. اگر در نزاعی نرمه گوش از بین برود باید یک ششم دیه کامل (۲۵ میلیون تومان) پرداخت شود. پاره شدن لاله یک گوش یک ششم دیه کامل دارد و پاره کردن نرمه یک گوش یک نهم دیه کامل است (۱۶ میلیون و ششصد هزار تومان) و در هر دو مورد در صورت بهبودی کامل ارش ثابت است. هر‌گاه آسیب رساندن به گوش به حس شنوایی سرایت کند یا باعث سرایت به استخوان و شکستگی آن شود هر کدام دیه جداگانه‌ای دارد.
بینی: ۰۰۰/۰۰۰ /15تومان
قطع کردن و یا از بین بردن تمام بینی یا نرمه‌ای که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد (۱۵۰ میلیون تومان) و از بین بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی در صورتی که در یک دفعه باشد، دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) دارد اما اگر نرمه بینی در یک دفعه، تمام و یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود برای نرمه دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) و برای استخوان ارش تعیین می‌شود. در ماده ۵۹۳ قانون شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب آسیب رسیدن به بینی یا از بین رفتن آن شود، دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) دارد و چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل (۱۵ میلیون تومان) و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند موجب ارش است. طبق ماده ۵۴۹ اگر هر یک از پره‌های بینی یا پرده میان دو سوراخ آسیب ببیند باید یک سوم دیه کامل (۵۰ میلیون تومان) پرداخت شود.
لب: ۰۰۰/۰۰۰ /75تومان
طبق ماده ۶۰۷ از بین بردن دو لب، دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) و هر یک از لب‌ها نصف دیه کامل (۷۵ میلیون تومان) را دارد. حال اگر در درگیری مقداری از لب از بین برود آن مقدار نسبت به تمام لب محاسبه می‌شود. حالا اگر در جنایت و درگیری یک یا دو لب و یا قسمتی از آن جمع بشود، موجب ارش است و حاکم آنرا مشخص می‌کند. طبق ماده ۶۰۹ قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران جنایتی که باعث سست یا فلج شدن لب‌ها شود موجب دو سوم دیه یک لب (دیه یک لب ۷۵ میلیون تومان و دو سوم این مقدار می‌شود ۵۰ میلیون تومان) و از بین بردن هر یک از لب‌های سست و فلج شده موجب یک سوم دیه (۲۵ میلیون تومان) آن است.
دندان: ۰۰۰ /500 /7تومان
از بین بردن تمام دندان‌های دائم بیست و هشت گانه طبق ماده ۶۱۶ دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) دارد که به این ترتیب است: دندان جلو از پیش، چهارتایی، نیش که هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پایین می‌روید و جمعا دوازده عدد است هر کدام یک بیستم دیه کامل (هفت میلیون و پانصد هزار تومان) دارد. دندان‌های عقب که در چهار سمت پایانی از بالا و پایین در هر کدام یک ضاحک و سه ضرس قرار دارد و جمعا شانزده عدد است، هر کدام یک چهلم دیه کامل (سه میلیون و هفتصد و پنجاه هزار تومان) دارد. طبق ماده ۶۱۸ هر‌گاه دندان‌های اصلی دائمی از بیست و هشت عدد کمتر باشد به همان نسبت از دیه کامل کاهش می‌یابد خواه خلقتا کمتر باشد یا در اثر عارضه‌ای کم شده باشد. در ماده قانونی ۶۲۱ کندن دندان لق یا ترک خورده که منفعت آن باقی است، موجب دیه همان دندان و در غیر این صورت موجب ارش است.
ستون فقرات: ۰۰۰/۰۰۰ /15تومان
طبق ماده ۶۴۷ دیه شکستن ستون فقرات به این ترتیب است: شکستن ستون فقرات در صورتی که اصلا درمان نشود و یا بعد از علاج به صورت خمیده در آید موجب دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) است. شکستن ستون فقرات که بی‌عیب درمان شود ولی موجب از بین رفتن یکی از منافع گردد مانند اینکه مصدوم توان راه رفتن یا نشستن نداشته باشد و یا توان جنسی یا کنترل ادرار وی از بین برود موجب دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) است. شکستن ستون فقرات که بدون عیب درمان شود، موجب یک دهم دیه کامل (۱۵ میلیون تومان) است.
زبان:۰۰۰/۰۰۰ /150تومان
در ماده ۶۱۱ قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران قطع یا از بین بردن تمام زبان گویا مستوجب پرداخت دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) است و دیه از بین بردن قسمتی از آن به نسبت گویایی از بین رفته است که با تقسیم تمام دیه به حروف محاسبه می‌شود. این ماده دو تبصره دارد. اول اینکه دیه از بین بردن ادای هر حرف با توجه به حروف زبان تکلم فرد آسیب دیده تعیین می‌شود مانند اینکه از بین بردن قدرت ادای یک حرف شخص فارسی زبان، یک سی و دوم دیه کامل است. تبصره دوم اینکه شخصی که دارای لکنت زبان است و یا به کندی یا تندی سخن می‌گوید یا برخی از حروف را نمی‌تواند تلفظ کند گویا محسوب می‌شود.
گردن: ۰۰۰/۰۰۰ /150تومان
کج شدن و خمیدگی گردن در اثر شکستگی در صورت عدم بهبودی و باقی ماندن این حالت موجب دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان) و در صورت بهبودی و زوال حالت خمیدگی و کج شدگی موجب ارش است. طبق مواد قانونی ۶۲۷ و ۶۲۸ اگر شکستگی گردن بدون کج شدن و خمیدگی آن باشد و مانع فرو بردن یا جویدن غذا یا نقص آن و یا مانع حرکت گردن شود موجب ارش است.
فک:۰۰۰/۰۰۰ /75تومان
قطع کردن و یا از بین بردن دو استخوان چپ و راست فک که محل رویش دندان‌های پایین است، دیه کامل (۱۵۰ میلیون تومان)، هر کدام از آن‌ها نصف دیه کامل (۷۵میلیون تومان) و مقداری از آن‌ها به همان نسبت دیه دارد. طبق ماده ۶۳۰ دیه فک مستقل از دیه دندان و سایر اعضا است و اگر با فک، دندان یا غیر از آن از بین برود یا آسیب ببیند هر کدام دیه یا ارش جداگانه دارد.
منبع
