بررسي اصل عملكرد گرايي در معماري مدرن
همانطور كه مي‌دانيم يكي از اصول معماري مدرن عملكردگرايي است؛ شعار فرم از عملكرد تبعيت مي‌كند، بيانگر همين مطلب است، بنابراين در ساختمان‌هاي مدرن فضاهايي كه داراي يك عملكرد هستند به يك صورت بوده، نتايج حاصل از اين تفكر ايجاد فضاهاي يكنواخت و غير قابل تغييري است. تنها تغيير عملكرد باعث تغيير فضا مي‌شود. بحث اصلي بر سر تغيير در فضا است، ايده پلان آزاد مدرنيزم شبكه فضايي همگوني بوجود مي آورد كه موقعيت‌هاي برابر براي ساكنين فراهم مي‌آور، در حالي كه شرايط محيطي اين فضاها يكسان نیستند، بنابراين در اين جا به تناقض مي‌رسيم! تناقضي كه معماري مدرن را زير سوال مي‌برد و آن اين است كه چگونه مي‌توان از فضاهاي همگون و برابر در شرايط محيطي مختلف استفاده كرد؟!
درك زيست‌محيطي از فضاهاي مسكوني، گوناگوني فضاهاي با يك عملكرد را در شرايط محيطي به وسيله فرم‌هاي هوشمند سبب مي‌شود، كه معماري بسيار پايدار بوده، تسهيلات مناسبي را براي ساكنان فراهم مي‌آورد. مي‌توان معماري بومي را مثالي از اين گونه فضاهاي پايدار دانست؛ خصوصيات فضاهاي پايدار عبارتند از:
1- عدم وجود مرزهاي مشخص فضاها
2- نامنظم بودن فضاها
3- قابليت تنظيم فضاها بر حسب شرايط محيطي
بنابراين فضاهاي زيست محيطي فضاهايي هستند كه تغيير مي‌كنند و اصولاً هر تغيير منتج از يك سري پارامتر است كه بر فضا تاثير مستقيم گذاشته و باعث تغيير ناهمگوني آن مي‌شود؛ اين پارامترها را پارامترهاي زيست محيطي مي‌ناميم.
برقراري تعادل حرارتي بين بدن انسان و محيط اطرافش يكي از نيازهاي اوليه براي تامين آسايش و سلامتي او است؛ براي برقراري اين تعادل لازم است دماي پوست، علي رغم تغييرات زياد درجه حرارت هواي مجاور بدن ثابت مانده و يا تنها به ميزان بسيار اندكي تغيير کند. ايجاد چنين تعادلي به تركيب پارامترهاي مختلف بستگي دارد، بعضي از اين عوامل خصوصيات متابوليكي شخص به علاوه فعاليت فيزيكي، نوع لباس و عادت وي به هواي محيط هستند و پارامترهاي ديگر از قبيل درجه حرارت هوا، تابش آفتاب، رطوبت و جريان هوا هستند كه به آنها پارامترهاي زيست محيطی مي‌گوييم.
مي‌توان فضايهاي زيست محيطي را به يك كوپه آتش تشبيه كرد كه طيفي از درجه حرارت و نور را به وجود مي‌آورد كه به طور ديناميكي و فعال با جريان هوا و شرايط محيطي ديگر تغيير مي‌كند. اين فضاهاي ديناميك، گوناگون و ناهمگون، شرايطي مناسب براي تمايلات شخصي ساكنين به وجود مي‌آورند. گوناگوني در فضاهاي زيست محيطي بيشتر در يك طيف (gradient) بروز مي‌كند تا در تقسيمات مسلم بين فضاهاي دروني و بيروني و فضاهاي سرد و گرم، مرطوب و خشك يا روشن و تاريك...؛ اين برخورد با محيط رويكري پايدار به مسكن است.
منبع
