دکتر علی جعفری متخصص مغز و اعصاب در تهران می گوید
از ذخیره شناختیتان محافظت کنید
هر چیزی که در زندگی تجربه میکنید و حتی از آن رنج میبرید، بخشی از ذخیرهی حافظهتان را تشکیل میدهد. این قسمت از مغز همانجایی است که وقتی خاطرهای یا احساسی را میخواهید به یاد بیاورید سراغش میروید و جایی است که آموزهها و تصمیمهای هر روزهتان را بر اساس تجربیاتی که در این قسمت که ذخیره کردهاید به انجام میرسانید. و این همان چیزی است که به آن ذخیره شناختی میگویند.
هر چه ذخیره شناختیتان بزرگتر باشد، مغزتان در برابر پیری زودهنگام ایمنتر خواهد بود. زیرا تمام این ارتباطات مغزتان را تقویت میکنند. هر چه ارتباطات بیشتری در مغزتان داشته باشید، بافتهای جدید بیشتری در آن خواهید داشت. در نتیجه در برابر بیماریهای احتمالی مغزی، ایمنترید. به همین دلیل باید هر روز چیزهای جدیدی یاد بگیرید و تجربه کنید.
ورزش برای سلامت مغز به شدت توصیه شده است. باور کنید یا نه، مطالعاتی وجود دارد که نشان میدهد فعالیت بدنی و ورزش، جلوی آلزایمر و پارکینسون را میگیرد یا وقوع آنها را به تأخیر میاندازد
به تغذیهتان توجه کنید
مغز اندامی است که نیاز به انرژی زیادی دارد. در واقع مغز به تنهایی 20 تا 30 درصد از کالری دریافتیتان را مصرف میکند. به همین دلیل باید از خوردن چربی زیاد و مهمتر از آن از خوردن غذاهای صنعتی اجتناب کنید زیرا در بلندمدت به سلامت مغزتان آسیب میزند.
کارشناسان تغذیه توصیه میکنند برای حفظ سلامت مغز، مواد شیمیایی زیر را مصرف کنید:
. تریپتوفان: این ماده شیمیایی برای یادگیری ضروری است. تریپتوفان در غذاهایی مانند ماهی، تخم مرغ، مغزها، موز، آناناس و آووکادو وجود دارد.
. کولین: سویا و تخم مرغ سرشار از کولین هستند. کولین برای انتقال پیامهای عصبی به عضلات لازم است.
. ال – گلوتامین: این ماده شیمیایی برای ساختن گاما – آمینوبوتیرات اسید در مغز به کار میرود. این ماده به شما کمک میکند حس و حال بهتری داشته باشید. شما میتوانید این ماده را در دانههای کنجد و تخم آفتابگردان پیدا کنید.
. فلاوونوئیدها: فلاوونوئیدها نیز برای سیناپسهای عصبی لازماند. این ماده شیمیایی، پیر شدن عصبها را کاهش میدهد و حافظه را قوی میکند. شما میتوانید فلاوونوئیدها را در حبوبات و شکلات پیدا کنید.
. آلفا لیپوئیک اسید: این ماده شیمیایی نیز برای عصبها ضرویست زیرا با استرس مبارزه کرده و رادیکالهای آزاد را خنثی میکند. شما میتوانید لیپوئیک اسید را در سبزیجات سبز مانند اسفناج، کاهو، کلم برگ، بروکلی و ... پیدا کنید.
. ویتامین E: این ویتامین هم لازم است زیرا به فعالیت عصبی کمک کرده و جلوی اکسیداسیون غشای عصب را میگیرید. شما میتوانید این ماده را در مارچوبه، آووکادو، گردو، بادام زمینی، زیتون و روغن زیتون پیدا کنید.
فعالیت بدنی منظمی داشته باشید
ورزش برای سلامت مغز به شدت توصیه شده است. باور کنید یا نه، مطالعاتی وجود دارد که نشان میدهد فعالیت بدنی و ورزش، جلوی آلزایمر و پارکینسون را میگیرد یا وقوع آنها را به تأخیر میاندازد.
روزی یک ساعت پیادهروی، دوچرخهسواری، شنا یا انجام هر فعالیت دیگری کافیست تا ارتباطات عصبی مغز را افزایش دهد.
هیجانات خود را بهتر کنترل کنید
میخواهید بدانید یکی از بدترین دشمنان سلامت مغز شما چیست؟ بدون تردید استرس!
سبک زندگی شما، مشغلههای روزمره، فشار و اضطراب، بدن شما را پُر از سموم کرده و جلوی عملکرد خوب مغز را میگیرد. در نتیجه در بلندمدت مغزتان زودتر پیر خواهد شد.
به همین دلیل مهم است که امورتان را با آرامش پیش ببرید، افکار مثبت را در اولویت بگذارید و دیدتان را به اطرافتان تعدیل کنید، جوری که برای خودتان و سلامت روح و روانتان ارزش قائل باشید.
ارتباط اجتماعی برقرار کنید
داشتن زندگی اجتماعی در حد ایده آل در کنار دوستان و اقوامی که مشوق و حامیتان هستند و از بودن با آنها لذت میبرید برای مغزتان عالی است. مغز شما با این ارتباطهای اجتماعی تغذیه میشود چون به تجربیات ارزشمندی میرسید که ذخیرهی ادراکی مغزتان را قویتر میکند. مغزتان با ارتباطات اجتماعی مناسب، جوان میماند.
شبها حداقل هفت تا هشت ساعت بخوابید
خواب و استراحت برای ذهن و بدن حیاتی است. ذهن شما برای تنظیم و ساماندهی به تجربیات و حافظهی خود و خیلی از عملکردهای مهمش به خواب نیاز دارد. مغز شما در شب بسیار فعال است اما فقط زمانی میتواند عملکردهای روزانه خود را خوب انجام دهد که شما به اندازه کافی بخوابید.
مغزتان را به چالش بکشید
مغز شما علاوه بر ورزش بدنتان نیاز دارد تا خودش هم فعالیت کند و هر روز چالشهایی داشته باشد. سعی کنید چالشهای کوچکی ایجاد کنید که مغزتان را جوان نگه دارند و به عملکرد آن کمک کنند. شطرنج بازی کردن با یک دوست چطور است؟ جدول کلمات متقاطع یا سودوکو برای مغز بسیار مفیدند. هر روز مقداری مطالعه را فراموش نکنید.
همهی اینها کارهای کوچک و چالشهای خوبی هستند که مغزتان را تغذیه میکنند، آن را فعال نگه میدارند و به آن سود میرسانند.