شايد براي شما هم پيش آمده باشد كه از خود بپرسيد چرا به «تخمه ژاپني» مي‌گوييم «تخمه ژاپني»؛ اين در حاليست كه برخي پژوهشگران معتقدند نام اصلي اين تخمه چيز ديگريست و استفاده از اين لفظ تنها بر اثر يك شباهت و اشتباه شنيداري پيش آمده است.
ژاپن يا جابان:
به گزارش ايسنا به نقل از برخي منابع اينترنتي در لغت‌نامه دهخدا آمده است : «جاباني» نام محلی است که در آنجا شاه اسماعیل با فرخ یسار جنگ کرده است . (تاریخ ادبیات ایران ادوارد برون ص 65).
روستای جابان در غرب روستای کرمانج‌نشین سربندان دماوند واقع شده و مردم آن به زبان کردی کرمانجی صحبت می کنند. نسل آنها به کرمانج‌های قوچان قدیم برمی‌گردد که در زمان کریم‌خان زند از چناران در استان خراسان رضوی به این منطقه مهاجرت كردند.
هم‌چنين در منبع ديگري آمده است: « باید دانست که این نوع تخمه در یکی از روستاهای اطراف دماوند«جابان(jâbân)» که همسایه غربی سربندان بوده و ساکنان آن نیز از نژاد کرمانج هستند کشت می‌شود و در واقع نام اصلی آن «تخمه جابانی» است؛ اما تطور زبانی صورت‌گرفته در این واژه و قلب مصوت«آ»(â) به «–و»(ô)، آن را به صورت «جابونی» درآورده و پس از آن با تبدیل همخوان «ج»(j) به «ژ»(ž) و «ب»(b) به «پ»(p)- به دلیل نزدیکی واجگاه- به صورت نادرست «ژاپنی» درآمده است.
اين در حاليست كه چندي پيش روزنامه خراسان نوشت: يک مقام ارشد دولتي که هر از گاهي پيشنهادهاي جالبي را در سطح عمومي مطرح مي‌کند، در ديدار اخير خود با برخي فعالان اقتصادي از آنها خواسته است تا برخي اصطلاحات غلط در بازار داخلي را کم کم اصلاح کنند. وي به عنوان نمونه اظهار داشته که بايد تخمه ژاپني را با نام واقعي آن يعني «جاباني يا جابوني» که منطقه‌اي در اطراف دماوند است، به مردم معرفي کنيم.
