علائم و نشانهها :
علائم اختلال وسواس فکری-عملی میتوانند شدید و وقتگیر باشند. بهعنوان مثال، کسی که دستهایش به میکروب آلوده شده (یک وسواس فکری)، ممکن است هر روز، ساعتها به شستن آنها مشغول شود (تکرار جبری) و ممکن است تمرکز او بر روی شستوشو آنقدر زیاد باشد که نتواند کار دیگری را به انجام برساند.
وسواسهای فکری :
وسواسهای فکری، عقاید، افکار، تصاویر یا برانگیزشهای ناخواسته، مداوم و تکرارشوندهای هستند که شما بهطور غیرارادی تجربه میکنید و بیمعنی بهنظر میرسند. این وسواسها بهطور عموم، وقتی شما سعیمیکنید به چیزهای دیگری فکر کنید یا کارهای دیگری را انجام دهید، مزاحم شما میشوند.
تکرارهای اجباری :
تکرارهای جبری، رفتارهای جبری هستند که احساس میکنید مجبور به انجام آنها میباشید. اینگونه رفتارهای تکراری، بهمنظور جلوگیری یا کاهش اضطراب و پریشانی ناشی از وسواسهای شما انجام میشود. بهعنوان مثال، اگر شما اعتقاد داشته باشید که با اتومبیلتان با کسی تصادف کردهاید، به این علت که نمیتوانید از تردیدهایتان خلاص شوید، ممکن است بهدفعات، به آن محل بازگردید.
سه رویکرد وجود دارد که میتواند این اختلال را تحت کنترل درآورد:
1) رواندرمانی: نوعی رواندرمانی به نام درمان رفتاری-شناختی، بهعنوان مؤثرترین شیوهی درمان وسواس در هر دو مورد کودکان و بزرگسالان شناخته شده است. درمان رفتاری-شناختی، الگوهای افکار تکراری شما را بهگونهای بازسازی میکند که دیگر، رفتارهای تکراری و جبری شما ضرورتی نداشته باشد. این شیوهی درمان، بهصورت در معرض قراردادن تدریجی شما به یک شئ ترسناک یا ایجادکنندهی وسواس مانند کثیفی و آموزش روشهای سالم برای کنارآمدن با آن انجام میشود. یادگرفتن فنون و الگوهای جدید فکری، مستلزم تلاش و تمرین است ولی ارزشش را دارد. بسیاری از افراد مبتلا، با اجرای این شیوهی درمان، بهبود پیدا کردهاند.
2) دارودرمانی: بسیاری از افراد، از داروهای خاص روانپزشکی استفاده میکنند بهویژه برخی داروها از قبیل داروهای ضدافسردگی که تمامی این داروها، عوارض جانبی و نکات ایمنی دارند. ممکن است شما چندین دارو را امتحان کنید تا ببینید کدامیک برایتان مفید و قابل تحمل است.
3) مراقبت شخصی: اختلال وسواس، یک بیماری مزمن است بدینمعنا که میتواند بهمدت طولانی، بخشی از زندگی شما را تشکیل دهد. با این حال، مراقبت شخصی، یکی از عوامل کنترلکننده و تخفیفدهندهی این اختلال میباشد. مراحل مراقبت شخصی، شامل موارد زیر است: به برنامهی درمانی خود ادامه دهید حتی اگر در بعضی مواقع، ناراحتکننده و مستلزم مبارزه طلبیدن باشد. داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید و درخصوص عوارض جانبی و موارد دیگر، با متخصصان این امر مشورت کنید. به منظور در میان نهادن تجربیاتتان در شرایط مشابه با دیگران، به یک گروه حمایتی ملحق شوید. لیستی از حمایت دوستان محبوبی که در مواقع سخت میتوانند موجب دلداریتان شوند را تهیه کنید. در مورد اختلالتان، اطلاعات کسب کنید تا اینکه فرق بین واقعیت و افسانه را دریابید. بهجای منزوی شدن، در فعالیتهای اجتماعی مشارکت کنید.
منبع