پروستات غده‌ای کوچک است که در زیر مثانه و جلوی راست روده قرار دارد و در سیستم تولیدمثل مردان نقش مهمی ایفا می‌کند. با گذشت زمان و تغییرات هورمونی، در برخی مردان پروستات به طور طبیعی شروع به بزرگ شدن می‌کند که به آن "هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات" (BPH) گفته می‌شود.
دلایل بزرگ شدن پروستات در سنین بالا
- تغییرات هورمونی: افزایش سن موجب تغییراتی در سطح هورمون تستوسترون و استروژن در بدن مردان می‌شود که می‌تواند رشد سلول‌های پروستات را تحریک کند.
- التهاب‌های مزمن: برخی از عفونت‌ها و التهابات می‌توانند باعث بزرگ شدن پروستات شوند.
بزرگ شدن پروستات و سرطان
یکی از نگرانی‌های رایج خانواده‌ها این است که آیا بزرگی پروستات می‌تواند نشانه‌ای از سرطان باشد یا خیر. لازم به ذکر است که بزرگی پروستات و سرطان دو مسئله متفاوت هستند، اگرچه برخی علائم آنها ممکن است مشابه باشند.
- بزرگی خوش‌خیم پروستات: معمولاً به علت تغییرات هورمونی و پیری رخ می‌دهد و سرطان نیست.
- سرطان پروستات: این نوع سرطان از سلول‌های غیرطبیعی تشکیل می‌شود و رشد سریعی دارد. در مراحل اولیه، علائم آن مشابه بزرگی پروستات است؛ اما معمولاً در تست‌های خاصی مانند PSA (آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات) تشخیص داده می‌شود.
اندازه خطرناک پروستات
اندازه پروستات به تنهایی معیار خطر نیست، اما اگر حجم آن بیش از ۳۰-۴۰ سی‌سی شود، ممکن است باعث ایجاد علائم قابل توجهی شود که نیاز به بررسی و مراقبت دارد. معمولاً برای بررسی دقیق، پزشک از سونوگرافی و آزمایش‌های تکمیلی استفاده می‌کند تا میزان بزرگی و تاثیرات آن بر عملکرد بدن را تعیین کند.
علائم خطرناک پروستات که باید جدی گرفته شوند
بزرگی پروستات یا BPH معمولاً خوش‌خیم است اما می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که در صورت بی‌توجهی، وضعیت بدتر شود. برخی از علائم خطرناک پروستات در سن بالا عبارتند از:
- نیاز مکرر به دفع ادرار، مخصوصاً در شب: تکرر ادرار شبانه از نشانه‌های اصلی مشکلات پروستات است و می‌تواند خواب و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
- مشکل در شروع ادرار یا قطع جریان ادرار: این علامت معمولاً نشان‌دهنده فشار پروستات بر مثانه است.
- احساس تخلیه ناقص مثانه: اگر پس از ادرار، فرد احساس کند که مثانه به طور کامل تخلیه نشده است، این نشانه بزرگی پروستات می‌تواند باشد.
- درد یا سوزش در هنگام ادرار: درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار ممکن است به دلیل التهاب پروستات باشد.
عمل جراحی پروستات در سنین بالا و عوارض آن
در برخی موارد که بزرگی پروستات به شدت علائم ایجاد کرده باشد یا دارودرمانی موثر واقع نشود، پزشکان ممکن است جراحی پروستات را توصیه کنند. این عمل، به ویژه در سنین بالا، با مزایا و عوارض خاصی همراه است.
مزایای عمل پروستات:
- کاهش علائم ادراری: با برداشتن بخشی از بافت پروستات، فشار از روی مثانه کاهش می‌یابد و علائم بی اختیاری ادراری در افراد سالمند بهبود می‌یابد.
- پیشگیری از عوارض شدیدتر: در صورت عدم درمان، مشکلات پروستات می‌توانند به مشکلات جدی‌تری مانند نارسایی کلیه منجر شوند.
عوارض احتمالی:
- عفونت و خونریزی: پس از عمل ممکن است عفونت یا خونریزی رخ دهد که معمولاً قابل مدیریت است.
- اختلالات جنسی: در برخی موارد، مردان ممکن است با مشکلاتی در عملکرد جنسی مواجه شوند.
