سنگ لوزه اجسام سفید یا زرد رنگی است که در کریپتهای لوزه تشکیل می شود . مکانیسم ایجاد آن به این ترتیب است که متعاقب صرف غذا ذرات غذائی در کریپها به دام می افتد و به محل مناسبی برای رشد باکتریهای دهان تبدیل می شود. سپس سلولهای دفاعی بدن و سلولهای کنده شده از مخاط نیز به آنها اضافه می شوند. پس از گذشت چند روز توده نرمی تشکیل می شود که ممکن است با تماس با سطح گلو باعث ناراحتی فرد شود.همچنین در این حالت به دلیل رشد باکتریهای تولید کننده ترکیبات گوگرددار ،بوی بدی از دهان به مشام میرسد.
در بعضی افراد چسبندگی این توده کم است و به مرور کنده شده بر روی زبان میافتد در بعضی موارد نیزاین توده های کوچک به مرور بزرگ می شوند در چنین مواردی لازم است این اجسام ویا کل لوزه به روش جراحی برداشته شود.
علاج این مشکل در موارد معمولی این است که پس از صرف غذا با آب معمولی غرغره کنیدو باید حداقل نیم ساعت بین صرف غذا و خواب فاصله باشد.البته استفاده از دهانشویه هائی که تاثیرات منفی بر دندانها و لثه نداشته باشند به کاهش تعداد باکتریها و نتیجتا بوی دهان کمک میکند.
در بیشتر افراد ،کریپتهای لوزه کوچک بوده باکتریها مشکلات زیادی ایجاد نمی کنند اما در بعضی دیگر ، تجمع باکتریها باعث التهاب و متسع شدن کریپتها میگردد.بزرگتر شدن کریپتها با فراهم کردن سطوح بزرگتر ،باعث افزایش بوی دهان میگردد.درمان این موارد عبارت است از حذف کریپتها با تاباندن اشعه لیزر و یا برداشتن کل لوزه به روش جراحی است.
