افرادی که در معرض ابتلا به دیابت هستند دیابت نهفته یا پنهان دارند. در واقع این افراد اختلال تحمل گلوکز دارند و نمی توان آنها را بیمار دیابتی نامید؛ بلکه این افراد در معرض ابتلا به دیابت در سال های آینده هستند. دیابت پنهان ۲ ویژگی دارد؛ اول آنکه اگر قند خون ناشتای کسی بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ بود، دیابت پنهان دارد و ۲۵ درصد احتمال دارد طی ۳ تا ۵ سال آینده به دیابت آشکار مبتلا شود. دومین مشخصه اش، این است که از طریق تست تحمل گلوکز می توان فهمید که وضعیت دیابت فرد به چه صورت است. در این تست فرد ۷۵ گرم گلوکز می خورد و بعد از ۲ ساعت قندخونش چک می شود. اگر قندخونش بالاتر یا مساوی ۲۰۰ بود، این شخص دیابت پنهان یا به نوعی اختلال تحمل گلوکز دارد و طی ۳ تا ۵ سال آینده ۲۵ درصد ممکن است به دیابت مبتلا شود.
چه کسانی در معرض ابتلا به دیابت هستند؟
ـ یکی از عوامل خطر ابتلا به دیابت، افزایش سن است. آمارها نشان می دهد، ۲۰ درصد افراد بالای ۶۵ سال به دیابت مبتلا می شوند. علاوه بر آن، زمینه خانوادگی و ارثی ابتلا به دیابت، چاقی، بی تحرکی، سابقه فشارخون و چربی خون بالا می تواند زمینه را برای بروز دیابت فراهم کند. همچنین علاوه بر موارد ذکر شده، خانم هایی که تخمدان پلی کیستیک یا سابقه دیابت بارداری دارند، در معرض ابتلا به دیابت هستند. بنابراین باید به صورت سالانه قندخونشان چک شود اما اگر فردی چنین علایم خطرسازی را نداشت، در سنین بالای ۴۵ سال، هر ۳ سال یک بار باید قندخونش را چک کند.
همیشه از چاقی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل خطرساز ابتلا به دیابت یاد می شود. آیا این امکان وجود دارد که کسی چاق نباشد اما دیابت پنهان داشته باشد؟
ـ بله. افرادی که زمینه ژنتیک ابتلا به دیابت یا سایر عوامل خطر ابتلا به دیابت را دارند، ممکن است دیابت پنهان داشته باشند.
افرادی که دیابت پنهان دارند چه اقداماتی را برای پیشگیری از ابتلا به دیابت آشکار باید انجام دهند؟
ـ این افراد هم در معرض ابتلا به دیابت آشکار هستند و هم ریسک بیماری های قلبی عروقی در آنها بیشتر است. بنابراین مهم ترین نکته ای که باید به آن توجه داشته باشند، اصلاح شیوه زندگی است. اول آنکه وزنشان را حداقل ۵ تا ۱۰ درصد کاهش دهند، دوم آنکه در هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش کنند. این ورزش می تواند یک پیاده روی سریع باشد. تحقیقات نشان می دهد در کسانی که این ۲ کار را انجام داده اند، احتمال بروز دیابت در آنها ۶۰ درصد کم شده است. علاوه بر آن، اگر چربی خون بالا دارند باید حتما درمان کنند چون ریسک بیماری قلبی را زیاد می کند. اگر فشار خون بالا دارند، باید فشارخونشان پایین بیاید و اگر سیگاری هستند باید سیگار را ترک کنند.
رژیم غذایی این افراد باید مانند رژیم غذایی افراد دیابتی باشد؟
ـ نه! نیازی نیست این افراد رژیم دیابتی داشته باشند اما نکته مهم، داشتن یک رژیم غذایی سالم است؛ به گونه ای که میوه و سبزی های تازه زیاد مصرف شود. این افراد باید روغن های مفید با اسیدهای چرب غیراشباع مانند روغن زیتون و کانولا مصرف کنند و از مصرف چربی های اشباع مانند روغن نباتی و کره بپرهیزند. علاوه بر این، ماهی را به دلیل داشتن امگا ۳ در برنامه غذایی خود بگنجانند. فست فودها، مواد سرخ کرده، شکلات و نوشابه را از برنامه غذایی خود حذف و سعی کنند غذا را بیشتر در منزل تهیه کنند تا از میزان روغن و سایر مواد آن مطلع باشند.
با توجه به افزایش آمار چاقی در نوجوانان کشورمان که طبیعتا احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را زیاد می کند، والدین چه اقداماتی را می توانند برای پیشگیری از ابتلای فرزندانشان به این بیماری انجام دهند؟
ـ اولین قدم این است که والدین شیوه زندگی سالمی داشته باشند؛ چون آنها الگوی بچه ها هستند و فرزندان شان به آنها نگاه می کنند. دوم آنکه، والدین باید در نظر داشته باشند مصرف افراطی مواد قندی برای رشد بچه ها مناسب نیست. مواد غذای ای که به رشد کودک کمک می کنند، میوه، لبنیات و مواد پروتئینی هستند. بنابراین این تصور غلط که پرخوری نوجوانان در سنین رشد طبیعی است باید اصلاح شود و به جای مصرف تنقلات در سنین نوجوانی والدین باید مواد مورد نیاز بدن را به بچه ها بدهند. همچنین والدین باید فرزندان شان را به تحرک بیشتر تشویق کنند، به جای آنکه مدام جلوی کامپیوتر یا تلویزیون باشند.
منبع
